Srbija je ove godine obeležila 800 godina od krunisanja Stefana Prvovenčanog.To je prvo srpsko kraljevsko krunisanje krunom pristiglom iz Rima kao dar rimskog pape Honorija III. To se dogodili u manastiru Žiča 1217. godine gde je „Stefan po Božijoj milosti prvi krunisani (venčani) kralj sve srpske zemlje“, zapisano je u Žičkoj hrisovulji. Ovo je prvo srpsko kraljevsko krunisanje i prelomni trenutak u istoriji vladarskih krunisanja kod Srba. U hijerarhiji evropskih, hrišćanskih vladara, Stefan Prvovenčani je izjednačen sa ostalim kraljevima i Srbija je tako stekla puni suverenitet. Dodela papske krune predstavlja međunarodno pravno priznanje Srbije kao nezavisne države.

Velike promene u odnosima država na Balkanu i van njega, karakteriše početak vladavine župana Stefana.

Srednji sin Stefana Nemanje,bio je veliki župan (1196-1217) i kralj Srbije (1217-1228).Vlast je,po pravu nasleđivanja,trebalo da nasledi najstariji Nemanjin sin Vukan.On je uz pomoć ugarskog kralja Emerika, zbacio Stefana sa vlasti i vladao Srbijom između 1202. i 1204. godine. Kada su krstaši Četvrtog krstaškog rata osvojili Carigrad, slabi vizantijska moć, ali raste bugarska. Kada su Bugari počeli da osvajaju srpske teritorije oko Niša, Vukanu je oslabila vlast. Godine 1205. Stefan i Vukan, uz posredovanje mlađeg brata Save, potpisali su sporazum po kom Stefan postaje veliki župan, a Vukan udeoni knez "jugozapadne Srbije". Po njegovom dolasku na vlast izbija četvrti krstaški rat. Srušeno je Vizantijsko i nastalo Latinsko carstvo.

Stefan je od oca dobio presto jer je bio oženjen vizantijskom princezom.Međutim sada su se okolnosti promenile.Stefan je proterao Evdokiju posle pada Carigrada, navodno zbog šuge, ali istoričari su zabeležili da je oboma prebacivano neverstvo u braku. Oženio se drugi put Anom Dandolo, unukom mletačkog dužda Enrika Dandola (koji je bio idejni tvorac napada na Carigrad u Četvrtom krstaškom ratu). Tako se približio krstašima .Stefan je tražio od pape venac (to jest, krunu) kako bi on postao kralj, a Srbija kraljevina. Prvi put je zatražio krunu od pape Inoćentija III još 1204. godine, ali se tome usprotivio Vukan Nemanjić koji je u Zetinosio staru dukljansku krunu zetskih kraljeva i želeo je da on bude jedini srpski kralj. Zbog toga je i došlo do sukoba između braće koji se završio konačnim Vukanovim porazom. Prilikom drugog traženja krune 1217. godine, papa Papa Honorije III je odgovorio pozitivno i poslao krunu. Ovenčan je (krunisan) za kralja 4. januara 1217. godine u manastiru Žiča zbog čega je poznat i kao Stefan Prvovenčani.Izgradio je manastir Žiču kao buduće sedište Episkopije Srpske pravoslavne crkve u kojoj je činodejstvovao njegov brat Sveti Sava, rodonačelnik srpske duhovnosti uopšte. Pred kraj života povukao se u manastir a vlast predao najstarijem sinu Radoslavu.

Stefan Prvovenčani bio je vaspitan u vizantijskom duhu, ljubitelj književnosti i "razuman i vešt pripovedač".Napisao je "Život i podvizi Svetog Simeona" (1216).To je prva srpska celovita biografija.
Obuhvata sav život Stefana Nemanje, od rođenja do smrti, obuhvatajući i događaje posle smrti u kojima su se ispoljile njegove natprirodne moći.
Stefan je umro 24. septembra 1228. Neposredno pre smrti zamonašio se i uzeo ime Simon. Prvo je bio sahranjen u manastiru Studenici, a posle toga u svojoj zadužbini manastiru Žiči. Njegove mošti su prenošene petnaestak puta, od toga tri prenosa su bila u vreme Karađorđa.

Imao je četiri sina, među njima buduće kraljeve Radoslava, Vladislava i Uroša I, zatim Predislava,

budućeg srpskog arhiepiskopa Savu II, kao i dve kćerke kojima nisu poznata imena.
Nije proglašen za sveca ali ga Srpska pravoslavna crkva proslavlja kao prepodobnog svakog 24. septembra tj. 7. oktobra po novom kalendaru.