U Vršcu se ove i godine tradicionalno održava Međunarodni festival vina Vinofest, koji slavi vinogradarsku tradiciju grada Vršca. Manifestacija će biti održana 16. i 17. marta u Velikoj sali Hotela Srbija.
Sajam vina Vinofest je izložbenog i prodajnog karaktera, a program manifestacije se sastoji od predavanja i okruglih stolova na temu vinarstva i vinogradarstva. Očekuje se više od 60 izlagača, vinara, iz zemlje i inostranstva. U proteklih 12 godina, osim domaćih vinarija, svoja vina predstavile su vinarije iz Mađarske, Rumunije, Bugarske, Slovenije, Italije, Crne Gore, Češke i drugih zemalja.
Prema nekim istorijskim izvorima, vinogradarstvo u vršačkom kraju datira još iz vremena Dačana i rimske vladavine, a prvi pisani podatak o tome potiče iz 15. veka kada je vršačko vino 1494. prodato dvoru kralja Vladislava Drugog.
Iz zapisa turskog putopisca Evlije Čelebije saznajemo da su padine vršačkog brega zasađene vinovom lozom koja daje slatko i ukusno grožđe.U Banatu vino napreduje za vreme velike kolonizacije pod vladavinom Marije Terezije (1740-1780).
Na početku puta za manastir Mesić nalazi se veliki vinski podrum "Helvetia" koji je 1880. sagradio i opremio švajcarski trgovac vinom Bernhard Štaub. Koliko je vinogradarstvo značajno za ovaj grad, svedoče i činjenice da je vinova loza u grbu grada od 1804. godine, a niz detalja na fasadama starih kuća ima motiv grožđa.
Krajem 19. veka u Vršcu je bilo više od 10.000 ha vinograda. To je bilo najveće vinogorje u Ugarskoj, po tvrdnjama nekih statističara i u Evropi u kojoj je filoksera ostavila pravu pustoš.
Proterivanjem Turaka i doseljavanjem Nemaca iz Rajnske oblasti, vinogradarstvo postaje glavna privredna grana u Gudurici, obližnjem selu. Posle Drugog svetskog rata umesto proteranih Nemaca u selo se naseljavaju Slovenci, Makedonci, pa kolonisti iz Bosne , Like, Banije, Korduna.
U Gudurici danas živi 1500 stanovnika koje čine 22 nacionalnosti, među njima i jedna Francuskinja. Od 425 domaćinstava 80 njih neguje oko 100 ha vinograda, što sa plantažama Vršačkih vinograda od oko 1000 ha čini ovo selo najvinogradarskijim u čitavoj Srbiji.
VINOGRADARSTVO I VINARSTVO DANAS
Vršačko vinogorje se prostire na brdovitim terenima oko Vršca, na krajnjim obroncima Karpata. čine ga "Vršački vinogradi" koji raspolažu plantažama sa preko 1700 ha vinograda, dok u celom regionu ima oko 2100 ha. Zemljišta su tipa smonica, gajnjača, deluvijalna zemljišta sa živim peskom. Klima ovog područja je tipično kontinentalna.
Od autohtonih i starih sorti ovde se još gaje župljanka, smederevka, šasla bela, rkaciteli, kreaca, Kreaca je stara bela sorta vinove loze, autohtona vršačka. Gajila se svuda po Banatu. U vršačkom vinogorju dominiraju bele vinske sorte, crnih gotovo i da nema.
Vršački breg, Gudurica, Veliko Središte dobrog poznavaoca odmah podsete na kraj u kome se gaji najkvalitetnije grožđe i proizvodi dobro vino. Povoljni geografski i klimatski uslovi za gajenje vinove loze opredelili su sve one koji su naseljavali ove prostore da se ozbiljno posvete proizvodnji grožđa i vina.
Danas se ceo taj kraj, gde se dodiruju Vršačke planine i blaga banatska ravnica, nalazi pod vinogradima i predstavlja jedan od najznačajnijih vinogradarskih rejona u Srbiji.
Među mnogim vrhunskim i kvalitetnim vinima ovog vinskog regiona ističu se muskat otonel, šardone, pino bjanko, rajnski i italijanski rizling, a veoma je popularno stono vino banatski rizling od sorti italijanski rizling, smederevka, župljanka i kreaca.
