fbpx

Manastir Gradac, pravoslavni biser Raške

Manastir Gradac, pravoslavni biser Raške

Manastir Gradac, zadužbina kraljice Jelene Anžujske, podignut je u poslednjoj četvrtini XIII veka na šumovitim padinama Golije, zapadno od Brvenika. Građen je u stilu Raške škole. Manastir je za vreme turske vladavine uglavnom bio bez monaha a zatim i bez krovnog pokrivača na crkvi koji je odnet. Godine 1910. je postavljen zaštitni krov na manastirsku crkvu, tokom 1963—1975. izvršena je potpuna rekonstrukcija glavne crkve, unutrašnjost hrama je bila u velikoj meri sačuvana. Od 1982. je počela izgradnja konaka i manastir je ponovo oživeo. Manastir je ženski.

Manastir Gradac se nalazi u golijskoj turističkoj regiji, a u blizini je turističkog centra Kopaonik (od Suvog Rudišta udaljen je oko 50 km). On predstavlja komplementarnu turističku vrednost planine Golije, a ujedno predstavlja i dopunu turističke ponude Kopaonika. Blizina Kopaonika je značajna zbog toga što on u turističkoj sezoni predstavlja značajno ishodište izletnika. Značajna je i blizina Jošaničke Banje u odnosu na koju manastir Gradac predstavlja komplementarnu turističku vrednost. Jošanička Banja je udaljena od manastira oko 30 km. Za turistički položaj manastira Gradac od značaja je i njegova pripadnost ibarskoj kulturno-turističkoj zoni, u kojoj se osim njega nalaze i manastiri: Žiča, Studenica, Stara Pavlica, Nova Pavlica i Banjska. Tu su još i tvrđave: Maglič, Brvenik i Zvečan. Na ovu zonu se nastavlja kulturno-turistička zona doline Raške. U njoj su manastiri: Sopoćani, Đurđevi stupovi i Petrova crkva, stari grad Ras, spomenici Novog Pazara itd. To sve, svakako, doprinosi povoljnosti turističkog položaja manastira Gradac, pogotovu što su ovi značajni srednjovekovni manastiri i spomenici grupisani na relativno malom prostoru.

manastirgradac crkva

Crkva Blagoveštenja je jednobrodna građevina sa kupolom, tročlanim oltarskim prostorom, pravougaonim pevnicama, pripratom sa dve kapela prizidane uz nju. U obradi arhitekture pojavljuju se gotički i romanogotički elementi, dok po prostornom sklopu gradačka katedrala pripada spomenicima raške stilske grupe. Oko 1275. oslikana je freskama koje su se samo delimično sačuvale. U oltarskom prostoru su kompozicije Pričešća apostola i poprsja Bogorodice i mrtvog Hrista u konhama đakonikona i proskomidije.

Iz ciklusa Velikih praznika vide se u naosu: Rođenje Hristovo, Hristov ulazak u Jerusalim, Raspeće Hristovo i Uspenje Bogorodice. Ktitorska kompozicija je na južnom, a kompozicije istorijske sadržine na zapadnom zidu naosa. U priprati su Blagovesti, Bogorodičin ciklus i Vaseljenski sabori. U jugoistočnom delu porte nalazi se mala crkva Sv. Nikole. Verovatno je nastala pre završetka glavne crkve. Slikarstvo iz XIV veka sačuvano je samo u fragmentima. Blagoveštenjska crkva je rekonstruisana, a živopis je konzerviran u periodu od 1962–1973. Manastir Gradac je kulturno dobro Srbije od izuzetnog značaja.

manastir gradac pogled kroz kapiju

 

Podeli ovu vest

17/01/2015 0 comment

Išla šala od usta do usta, sve dok nije (pre tačno 230 godina) došla i do Orfelina, pa je on turio u svoj "Slaveno-srpski magazin". Posle je sve išlo lakše: Zmaj i Abukazem, pa sve tako do Brane Cvetkovića i Ben Akibe. A narod je stalno nadodavao svoja mudrovanja, što bi danas rekli - aforizme, jer "bolje je sa mudrim i plakati, nego s ludim ...

14/11/2024 0 comment

Manastir svetih Kozme i Damjana nalazi se na Zlataru u mestu Vodena Poljana, nedaleko od najvišeg vrha Zlatara - Golo brdo. Crkva brvnara izgrađena ...

20/08/2024 0 comment

Ovaj manastir nalazi se u Pridvorici, 28 km jugoistočno od Ivanjice i građen je u 12 veku. Po arhitektonskim karakteristikama tipičan je predstavnik ...

06/10/2024 0 comment

U divljoj bosanskoj vrleti, uzdignuto pokraj mesta gde Žepa uvire u Drinu, proviruje siromašno i oronulo selo kome vezir Jusuf, setivši se svog ...

19/11/2024 0 comment

Ovi običaji u Šumadiji imaju malih razlika u pojedinim delovima ali suštinski su veoma slični. Budući mladenci su zajedno sa svojim porodicama ...

O Portalu

Portal koji promoviše Srbiju i njene vrednosti. Sve na jednom mestu, priča o Srbiji koju volimo, njenoj tradiciji, lepotama, ljudima i događajima.

Najnovije vesti