fbpx

Pešterski ćilim, prelepe šare sjeničkog kraja

Pešterski ćilim, prelepe šare sjeničkog kraja

Sjeničko-peštersko ćilimarstvo je veština izrade ćilima karakteristična za prostor jugozapadne Srbije, odnosno opštine Sjenicu, Tutin, Prijepolje, Novu Varoš, Priboj i Novi Pazar. Osnovni proizvod ove delatnosti je dvobojni, ili višebojni ćilim, napravljen u jednom komadu, sa dva jednaka lica i čitavom površinom ukrašen beskonačnim motivima pruga. To je ćilim tipa šarenice, lokalno nazvan ćilimača, koja prethodi ornamentalno složenijem ćilimu. Dobija se tehnikom pretkivanja, odnosno kombinacijom ove sa tehnikom klečanja, dok se ćilim dekorisan šarama – balucima, dobija prvenstveno tehnikom klečanja. Kao osnovna sirovina za izradu ćilima koristi se vuna autohtone rase ovce ‒ pramenke. Smatra se da najbolju vunu daju ovce sa planinskih ispaša, što je osobito uticalo na razvoj ćilimarstva u ovoj oblasti.

Ćilimarska radinost sjeničko-pešterskog kraja odvijala se na dva načina. U početku je tkanje bilo deo kućne radinosti, a tkalja osnovni proizvođač i kreator dekoracije. Tkanje je obavljano na horizontalnom razboju, pa su tkanine sastavljane iz više delova. U ovoj fazi ćilimi se proizvode za sopstvene potrebe I bližu okolinu.

Početkom 20. veka nastupa novi stadijum ćilimarske radinosti, kada tkanje postaje zanatska delatnost, koja se odvija pod snažnim uticajem ćilimarskih škola, tkaonica, preduzeća. Ćilimi se proizvode po utvrđenim mustrama inspirisanim domaćim i stranim ćilimarstvom. Tada se u Ćilimarskoj školi u Sjenici pojavljuje vertikalni razboj, koji ubrzo ulazi i u kućnu upotrebu, te ćilimi postaju jednodelni.

Devedestih godina 20. veka bilo je moguće videti kako u letnjim mesecima devojke i žene tkaju ćilime u svojim dvorištima, na razbojima prislonjenim o zidove kuća ili neko stablo. U to vreme sjenički kraj je bio jedan od retkih u Srbiju u kome je ćilimarstvo bilo na zavidnom nivou u pogledu organizovanosti proizvodnje, kao i količine i kvaliteta izrade ćilima. To je nesumljivo imalo pozitivnog uticaja na održavanje kontinuiteta ćilimarske delatnosti ovog kraja, s obzirom da se veština tkanja sjeničko-pešterskih ćilima očuvala do danas, kao deo kućne radinosti i kao deo aktivnosti organizovanih od strane tkačkih udruženja.

Podeli ovu vest

16/08/2021 0 comment

U Kulturnom centru na Zlatiboru od 21.jula počeo je sa radom bioskop u saradnji sa MOBIL 3D CINEMA. Prva projekcija filma je u 17.00 časova. Karte se mogu kupiti na biletarnici Kulturnog centra na dan projekcije. Od 16.08. do 22. avgusta 2021. godine možete uživati u projekcijama crtanih filmova: *NEUKROTIVI SPIRIT *ZEC PETAR ...

14/11/2024 0 comment

Manastir svetih Kozme i Damjana nalazi se na Zlataru u mestu Vodena Poljana, nedaleko od najvišeg vrha Zlatara - Golo brdo. Crkva brvnara izgrađena ...

20/08/2024 0 comment

Ovaj manastir nalazi se u Pridvorici, 28 km jugoistočno od Ivanjice i građen je u 12 veku. Po arhitektonskim karakteristikama tipičan je predstavnik ...

06/10/2024 0 comment

U divljoj bosanskoj vrleti, uzdignuto pokraj mesta gde Žepa uvire u Drinu, proviruje siromašno i oronulo selo kome vezir Jusuf, setivši se svog ...

19/11/2024 0 comment

Ovi običaji u Šumadiji imaju malih razlika u pojedinim delovima ali suštinski su veoma slični. Budući mladenci su zajedno sa svojim porodicama ...

O Portalu

Portal koji promoviše Srbiju i njene vrednosti. Sve na jednom mestu, priča o Srbiji koju volimo, njenoj tradiciji, lepotama, ljudima i događajima.

Najnovije vesti