Zadužbina kralja Dragutina Nemanjića,iz 13.veka, svedoči o bogatoj kulturno-istorijskoj baštini srpskog naroda. Može se reći da je crkva Svetog Ahilija dragocena riznica srpskog srednjovekovnog freskoslikarstva. Naročitu pažnju privlači ktitorska kompozicija Dragutina i Milutina Nemanjića, na kojoj se prvi put u srpskom freskoslikarstvu pojavljuje novo ikonografsko rešenje, freska Arhangela Gavrila-Plavi ili popularnije Ariljski anđeo. Crkva je prvi put stavljena pod zaštitu države od 1947.godine.
Izrada freskopisa je završena 1296. godine i izrađen je tradicijama monumentalnog stila srpskog freskoslikarstva XIII veka, a u njemu se ističu portreti samog Dragutina, zatim njegove supruge Kataline i njihovih sinova (Urošic i Vladislav), kao i njegovog brata, kralja Milutina (1282—1321). Manastir je postojao i pre Dragutinovog doba, a u njemu je od 1219. godine bilo sedište moravičkih episkopa i potonjih mitropolita, koji su se ponekad nazivali i ariljskim.
Sam lokalitet je možda postojao još od doba cara Samuila (976—1014), koji je u čast svetom Ahiliju podigao veliki hram u svojoj prestonici Prespi, na ostrvu Svetog Ahilija, gde se nalazilo i prvobitno središte Samuilove Prespanske arhiepiskopije. Dragutinov manastir je bio arhijerejsko sedište i 1433. godine, a 1650. godine se pominje kao zapusteo. Krajem XIX veka u crkvi se nalazio prazan grob svetog Ahilija, a srpski rodoslovi navode da je u njoj bio sahranjen i Dragutinov sin Urošic, iz čijih moštiju je teklo miro.
Konzervatorski radovi na crkvi su okončani 1996. godine, a sama građevina se nalazi pod zaštitom Republike Srbije, kao spomenik kulture od izuzetnog značaja.
U crkvi je svakako najpoznatija freska “Plavi Anđeo”. Nažalost, deo freske nedostaje ali dovoljno je reći da je Plavi Anđeo jedan od začetnika perioda renesanse u umetnosti. Sa tako svetlim i živopisnim bojama, ova freska zauzima bitno mesto u istoriji srpskog ikonopisanja.