Stara planina ili Balkan,kako je još zovu, pripada sistemu Balkanskih planina koje se pružaju od Crnog mora na istoku, pa sve do Vrške čuke na zapadu. Dužina ovog planinskog sistema iznosi 530 kilometara. Najviša tačka Stare planine je vrh Botev (2376 m n. v.).
Ova planina predstavlja deo prostranog planinskog venca koji se naziva Karpatsko – balkanski planinski luk. U Srbiji se nalazi samo njegov manji zapadni deo. Kao morfološka celina omeđena je dolinama Belog i Trgoviškog Timoka, i Visočice, a na istoku je omeđena državnom granicom Srbije i Bugarske. U meridijanskom pravcu se pruža skoro 100 kilometara, dok u uporedničkom pravcu pružanja maksimalna dužina iznosi oko 30 kilometara (Pirotska kotlina-Srebrna glava).
Na severu masiv Stare planine počinje od obronaka Vrške čuke (692 m n. v.).
Na Staroj planini se može izdvojiti nekoliko klimatskih regiona: prelazni ili subplaninski klimatski region na visinama između 600 i 1250 m n.v., pravi planinski klimatski region na visinama između 1250 i 1900 m n.v. i visokoplaninski klimatski region na visinama iznad 1900 m n.v. Snežna granica na Staroj planini se nalazila na visini od oko 1700 m n.v.
Bogata je vodama i predstavlja kolevku dve reke: Nišave i Timoka. Ostale značajne reke na ovim prostorima su Toplodolska reka, Visočica, Dojkinačka reka, Jelovička reka i Rosomačka reka.
Proglašena je parkom prirode 1997. godine i time su svi rezervati i spomenici prirode stavljeni pod jedinstvenu zaštitu države. Čini jedinstven ekosistem sa raznovrsnim živim svetom. Zahvaljujući specifičnosti i značaju, kao i raznovrsnosti flore i faune, veliki broj lokaliteta proglašen je zaštićenim prirodnim dobrima, rezervatima i spomenicima prirode.
Do pre 15 godina, na teritoriji Stare planine, pravljen je jedan od najkvalitetnijih sireva na svetu, koji se zvao Staroplaninski kackavalj ili Pirotski kačkavalj. Ovaj sir je predstavljao jedan od najznačajnijih izvoznih artikala Srbije. Interesantno je napomenuti da je 60-ih godina upravo ovaj sir najviše koristišćen u ishrani u Beloj kuci. Pašnjaci Stare planine su nakon drugog Svetskog rata napasali i do 500 000 ovaca.
Stara Planina predstavlja jedan od najznačajnijih turističkih centara Srbije, ali sa nedovoljno razvijenim smeštajnim kapacitetima. Stara planina smeštaj ima veliki potencijal za razvoj zimskog, planinskog, lovnog, biciklističkog i seoskog turizma, na čijoj se valorizaciji i poboljšanju uslova za njegovo iskorišćavanje uveliko radi. Grade se ski staze i žičare koje predstavljaju zanimljivu i privlačnu atrakciju za mnogobrojne turiste.
Floristički bogata
Na obroncima Stare planine raste i mnogo lekovitog bilja koje je zaštićeno Zakonom. U tu grupu spadaju ikleka, kopitnjak, rusa, sapunjača, ždraljevina, gladiš, zečji trn, krušina, krkavina,imela, bela imela, divlja angelika, lincura, rastavić, preslica i mnoge druge.
Lekovite biljke su i lepe i veoma blagotvorne i korisne. Tradicija upotrebe biljaka za lečenje izuzetno je bogata i duga i predstavlja značajno nasledje.
