Topola se kao naselje prvi put pominje u vreme Austrijsko – Turskog rata i austrijske okupacije severne Srbije od 1717 do 1739 godine. Posle potpisivana Požarevačkog mira 1717 godine ulazila je u okvir Kragujevačkog distrikta pod imenom Dopala.
Topola je prvobitno postojala kao selo Kamenica koje se nalazilo kraj istoimene rečice. Na drumu ka Beogradu, kod mesta zvanog Krečane, postojalo je veliko drvo topole kraj koga su se kiridžije zaustavljale, odmarale i dogovarale za sastanke "kod topole". Tako je staro ime sela Kamenice zamenjeno novim Topola.
Današnju varošicu osnovao je Vožd Karađorđe Petrović oko 1781. godine na desnoj obali rečice Kamenice. Ovo Karađorđevo naselje je uništio Kučuk-Alija u Prvom srpskom ustanku, kada je pustošeći Šumadiju 1804. godine u napadu na Topolu zapalio Karađorđevu kuću. Nastavak naseljavanja Topole započeo je izgradnjom utvrđenog grada 1805. godine. Vožd je na mestu svoje uništene kuće sagradio novu, dvo spratnu, a pored nje i druge zgrade. Sve je to ogradio palisadama sa puškarnicama i tako od Topole napravio utvrđeno naselje. Sa uspešnim razvojem srpskog ustanka Topola je kao Karađorđeva prestonica dobila i veći politički značaj. Karađorđe je uperiodu od 1808. do 1813. godine preuredio i još jače utvrdio svoj grad izgradivši visoke, široke i jake odbrambene zidove, kule, konake, školu, crkvu i druge zgrade. Topola je postala centar državnog života i zborno mesto naroda iz oslobođenih i neoslobođenih krajeva. U njoj je Karađorđe primao i strane poslanike.
Iako je centar Šumadijske nahije bio u Kragujevcu, Topola je po značaju bila ispred Kragujevca, kao prestonica ustaničke Srbije gde je živeo Vožd. Pri obnavljanju Topole, Vožd je naročitu pažnju posvetio zidanju crkve Presvete Bogorodice. Kao osnivač nove dinastije, on je crkvu podigao kao svoju zadužbinu i u njoj svoju porodičnu grobnicu. Gradnja crkve je počela 1811. godine i zidana je na svod, sa jednim kubetom i zvonarom u jugoistočnoj kuli tvrđave, u kojoj su bila tri zvona izlivena u beogradskoj topolivnici. To su prva zvona koja su se oglasila u slobodnoj Srbiji. Crkva je bila pokrivena ćeramidom, a kube klisom. Grobnica je bila postavljena u crkvi uz ikonostas. Završni radovi i patosiranje poda kamenom iz Studenice, enterijer i živopisi urađeni su do jula 1813. U jesen iste godine Srbija je okupirana, a Turci su crkvu zapalili.
Sa propašću Prvog srpskog ustanka i Topola je teško stradala. Tek sagrađen grad Turci su porušili, pa od njih su ostali samo zidovi ruševine. Ponovni polet u razvoju Topole osetio se tek dolaskom na vlast Karađorđevog sina Kneza Aleksandra Karađorđevića, koji je obnovio je očevu zadužbinu, sazidao konake, gostionicu i kasarnu za kavaleriste. Naporima Kneza podignute su sveštenička kuća, škola, sreska i opštinska kuća, uspostavljena su dva godišnja vašara, koji su započeli formiranje Topole kao trgovačkog centra. Knez je tako podstakao jače naseljavanje, pa se sa obe strane druma Beograd-Kragujevac razvila čaršija sa lepim zgradama i dućanima. Po povrataku Obrenovića na vlast 1858. god. Namesništvo koje je, posle pogibije kneza Mihaila 1868. godine, upravljalo u ime maloletnog Milana Obrenovića, je Karađorđev grad kao državno vlasništvo ponudilo na javnu licitaciju. Narod iz Topole i okolnih sela je uspeo da sakupi novac i otkupi Karađorđevu crkvu za svoju crkvenu opštinu. Karađorđev grad je i dalje propadao zapušten i prepušten sam sebi i vremenu. Tek dolaskom na vlast kralja Petra I 1903. godine, Topola je ponovno počela da se razvija i dobija značaj.
Kralj Petar I Karađorđević je na Oplencu podigao, kao svoju zadužbinu, crkvu Svetog Đorđa u kojoj se nalaye grobovi umrlih članova dinastije Karađorđević. Gradnja Crkve je trajala od 1910. do 1930. godine, sa prekidom u vreme Prvog svetskog rata. Oko Crkve, u parkovskom prostoru, su izgrađeni Petrova kuća, kao stan za sveštenika, Kraljeva i Kraljičina vila i Zadužbinski dom, sadašnji hotel.
Danas je gradsko naselje Topola, centar Opštine Topola, i рrоsтire se se u podnožju brda Оoplenac na 80 km оd Beograda, 42 km оd Кraguejvca, 40 km оd Gornjeg Milanovca i 12 km оd Аranđelovca. Okružena je dolinom Kamenice, dolinom Jasenice i Oplencem. Centar grada je na nadmorskoj visini od oko 250 m, klima je umereno-kontinentalna sa prosečnom temperaturom od 11 °C. Tokom vremena Topola se razvila u poseban šumadijski turističko-kulturni centar sa dobrom saobraćajnom povezanošću i bogatim prirodnim lepotama. Svake jeseni u Topoli se održava i nadaleko poznata Oplenačka berba, kao nastavak tradicije proizvodnje vina na ovom području.
Topola nudi odlične uslove za aktivan odmor u izuzetnom okruženju prirode i čistog vazduha sa velikom koncentracijom ozona i uređenim trim stazama u parku Oplenac. Bogatstvo životinjskog sveta čini opštinu Topola izuzetno pogodnom za lov (jelen, zec, divlja svinja, lisica, fazan, prepelica, jarebica, grlica ). U obližnjim rekama moguć je ribolov (klen, mrena, krkuša, pastrmka ).
Nalazeći se vekovima na istorijskoj vetrometini, svaki deo Topole stekao je svoju priču o prošlosti i sadašnjosti, priču o ustanku i njegovom vođi, kraljevima, zadužbinarima i graditeljima; o manastirima i crkvama; o čuvenom vinu i vinogradarima; o ukusnoj hrani i gostoljubivosti koja lebdi u vazduhu i okrepljuje dušu.
Zadužbinu kralja Petra I na Oplencu čini kompleks kulturno-istorijskih spomenika iz XIX i XX veka, kojim su hodali poznati i priznati vladari, državnici i ratnici. U srpsku i svetsku kulturnu baštinu svrstane su znamenitosti: Crkva Sv. Đorđa, Karađorđev konak, Kuća kralja Petra, Vinogradareva kuća i prirodni memorijalni park "Oplenac" koji je protkan biljnim vrstama iz celog sveta. Zadužbinu svake godine posete stotine hiljada turista iz čitavog sveta i Srbije. U centralnom delu oplenačkog parka nalaze se dve reprezentativne vile: vila kralja Aleksandra i vila kraljice Marije, u kojima i danas povremeno borave članovi Doma Karađorđević.
Građena kao hram i mauzolej vladarske porodice Karađorđević, Crkva Setog Đorđa dominira okolinom u koji se uklapa prefinjenim izgledom i materijalom od koga je sačinjena. Crkva je izgrađena u srpsko-vizantijskom stilu, kao petokupolna građevina, sa velikom glavnom kupolom i četiri manje, koje su nešto niže i nalaze se na krajevima ravnokrakog krsta. Ispod glavnog kubeta nalazi se masivni polijelej od bronze prečnika 9 metara, težak 1500 kilograma. Naopako postavljena kruna u polijeleju simbolizuje tugu srpskog naroda zbog propasti srpskog carstva na Kosovu 1389. godine. U Oplenačkoj crkvi sabrane su kopije freski iz 60 srpskih manastira. U mozaiku je urađeno 725 slikanih kompozicija (513 u hramu i 212 u kripti) na kojima se nalazi 1500 figura. Ukupna površina mozaika je 3 500 m². Ugrađeno je oko 40 miliona staklenih kockica, koje imaju 15 hiljada nijansi boja, a izrađene su u Italiji i Nemačkoj. Crkva Svetog Đorđa na Oplencu je objekat samosvojne lepote i rafiniranog izgleda. Unutrašnja dužina hrama je 30 metara, a visina svoda 27 metara. U Crkvi se nalaze dva sarkofaga: u severnoj pevnici sarkofag Kralja Petra I , ktitora crkve, a u južnoj pevnici sarkofag Vožda Karađorđa, prvog vladara obnovljene Srbije i rodonačelnika dinastije Karađorđevića.
U periodima zatišja između balkanskih ratova 1913. godine i Prvog svetskog rata 1914. godine došlo je do zastoja u izgradnji crkve. Za vreme Austrougarske okupacije Srbije, u zimu 1915. godine, crkva je bila izložena varvarskom pljačkanju – sa kubeta i krovova je skinut bakarni pokrivač, bakarna ukrasna oplata sa portala, gromobran i zvona. Oštećeni i su mnogi prozori, mermerni stubići i ornamenti. Pod izgovorom da tu može biti sklonjena važna arhiva, okupatori su oskrnavili grobove u kripti.
Po povratku u oslobođenu Otadžbinu Kralj Petar nije dočekao da vidi svoju zadužbinu konačno dovršenu. Umro je 16. avgusta 1921. godine, a njegov naslednik, Kralj Aleksandar I Karađorđević, lično se starao o njenom završetku. Crkva je ponovo osveštana 9. septembra 1930. U njoj je obavljano bogosluženje do 1947.
Zadužbina kralja Petra I osnovana je testamentom kralja Petra I iz 1914. godine u kome Kralj svojeručno određuje da Crkva na Oplencu "postoji kao zasebna pravna ustanova pod imenom "Zadužbina kralja Petra". Izgradnja svih objekata "Zadužbina kralja Petra" je, do Drugog svetskog rata, finansirana je iz ličnih prihoda kralja Petra, а kasnije i Kralja Aleksandra. Danas se obnovljena Zadužbina kralja Petra uglavnom samostalno finansira od prihoda ostvarenih prodajom muzejskih ulaznica i publikacija. Iz sopstvenih sredstava Zadužbina je započela i revitalizaciju vinograda i Kraljevog podruma.
Na pobrđima Kosmaja, Rudnika i Venčaca, s Prokopom i Oplencem, od davnina su ljudi uzgajali vinovu lozu. I u srednjem veku čitavo ovo područje je bilo poznato po dobrom vinu. Prvi zapisi o vinogradarstvu ovog područja nalaze su u putopisu De la Brokijera iz 1432. godine. I Despot Stefan Lazarević se početkom XV. veka tokom lova na Kosmaju upoznao sa kvalitetom tadašnjih pavlovačkih odnosno današnjih koraćičkih vina. U državnom arhivu postoji građa koja govori kako su u vreme kralja Petra I vinogradi u ataru Topole tako dobro rađali da se nije gde imalo smestiti grožđe i vino.
Za početak moderne proiyvodnje vina presudna je bila 1903. godina kada je u selu Banje osnovana Venčačka vinogradarska zadruga i podrum vina kraljeva Petra i Aleksandra Karađorđevića, koji su proneli slavu oplenačkih vina širom Evrope.
U Zadruzi su se okupili vinogradari iz Vinče, Brezovice, Lipovca, Topole i Banje. Tada je u Topoli i okolini bilo oko 1500 ha vinograda. Zadrugari su pod nadzorom tehnologa iz Francuske počeli da proizvode vino, konjak, pa čak i šampanjac.
Oplenački podrejon i venčačko i kosmajsko vinogorje prostiru se u brdovitom delu Šumadije u slivu reke Jasenice i njenih pritoka. Pogodna klima, sastav i položaj zemljišta i izvanredni uslovi za gajenje vinove loze pogodovali su uzgoju autohtonih sorti prokupac i vranac kao i stare sorte smederevka. Sorta prokupac daje vina neobično dobrog kvaliteta, a vina prokupca dobijena sa kupažom sa vinima od vrhunskih sorti podsećaju na francuska vina.
Tradiciju Kraljevih podruma i Venčačke vinogradarske zadruge na Oplencu nastavio je Podrum Aleksandrović. Bivši glavni podrumar kraljevske porodice Karađorđević, koji je 1945 emigrirao u Kanadu, je pre nekoliko godina je vlasniku Podruma Aleksandrović poslao recepturu za proizvodnju najboljeg vina koje se nekada pravilo u Kraljevom podrumu. Tako je ponovo rođeno vino Trijumf, koje nastaje kupažom sorti sovinjon blan, šardone i rizling. Ovo vino se smatra jednim od najboljih srpskih vina.
PUT VINA OPLENAC
Kraljevska vinarija podignuta 1931. godine
(Kraljeva vinarija sa Oplenca proizvodi vino u ogranicenim kolicinama iskljucivo od grozdja iz sopstvenog zasada Sauvignon Blanc sa kontrolisanim kvalitetom sadnog materijala i svih faza proizvodnje grožđa i vina)
Podrum Aleksandrović
(proizvodi vina Trijumf, dobijeno od sorte sovinjon blan, zatim Trijumf barik, Oplenac dobijen kupažom italijanskog i rajnskog rizlinga i Varijanta od sorte muskat hamburg
Podrum Tri hrasta
(proizvodi vina vranac, smederevka, neoplanta rajnski i italijanski rizling i muskat otonel)
Podrum Srpska tradicija
(proizvodi vina dobijena kupažom prokupca i vranca, kao i šardone)
Mali podrum Gedošević
(proizvodi vino Kosmajsko crno koje se dobija kupažom prokupca i vranca)
Podrum Grb
(proizvodi vina od smederevke prokupca i vranca)
