Mitrovo Polje se po svom položaju nalazi na severozapadnom delu opštine Aleksandrovac. Lokalitet se prostire u predelu sastavaka reka Rasine i Zagrže koja se uliva u Rasinu neposredno ispod Mitrovog Polja. Lokalitet je na južnoj padini planine Goča odnosno njegovih ogranaka Ljuktena /1219m./ i Vrhova /996m/ i Željina koji zatvara dolinu Rasine sa zapadne strane. S južne strane ovaj lokalitet zatvaraju takođe visoki ogranci Željina - Provaljeno guvno /1216m/, Vranja stena /1097m/, i Vragolija. Sa istočne strane lokalitet izlazi na dosta uzanu dolinu reke Rasine pa teče prema jugoistoku u selo Pleš dok se severoistočno uzdiže veliki masiv Lisca /1065m/. Prosečna nadmorska visina ovog lokaliteta je od 650m u dolini Rasine do 730m u padine Ljuktena.
Osobine reljefa su vrlo razlolike i nagnutost terena u pojedinim dolovima kreće se od 0º do 85º. Ta nagnutost se postepeno povećava što se ide dalje od centra lokaliteta a u krugu od oko 1 km. U proseku ne iznosi više od oko 35º, što omogućava vrlo prijatne šetnje i kratke izlete bez većih fizičkih napora.
Pomenuti visovi u neposrednoj okolini lokaliteta Lisac /1065m/, Vrhovi /996m/, Ljukten /1219m/, Provaljeno guvno /1216m/, Vranja stena /1097m/ otvaraju mogućnost vrlo atraktivnih planinarskih izleta obzirom da nijedan od ovih visova nije u pravoj liniji od lokaliteta udaljeniji od 2km. Naročito je dosada prvlačna za ovakve izlete bila Vranja stena na južnoj strani od Mitrovog polja koja zbog svoje florografije, serpentinske geološke građe i južne strane koja kao klif čini ambis od preko 100m. predstavlja zaista vrlo značajnu komponentu u turističkoj valorizaciji Mitrovog Polja.
Posebno što je ovo područje zadnjih 15 godina intenzivnim pošumljavanjima prekriveno borovom šumom već znatno odraslom na površini od više stotina hektara sa pojavom bistrih planinskih izvora takođe vrlo pogodnm i često korišćenih za turističke izlete kraći boravak u vrlo lepoj prirodi i atraktivnim vidicima. Ništa manje interesantan u ovom smislu nije ni masiv planine Lisac obrastao hrastovom šumom odakle se pružaju vrlo lepi vidici svud unaokolo, a posebno na Stanišince, Goč, Željin i naravno na Mitrovo Polje. Sve to pruža impresivan doživljaj koji se pamti, a do vrha vode nekoliko seoskih puteva i planinskih staza. Pojedini blago nagnuti tereni sa dosta dugim stazama pružaju mogućnost za sankanje, rekreativno skijanje za decu i početnike. Svakako značajna komponenta razvoja turizma na ovom području za pojedine kategorije turista je i mogućnost planinarskih pohoda na Željin /1785m/ na desetak kilometara severno od Mitrovog Polja nalazi se masiv Goča /1154m/, koji iz više pravaca dolinom Zagrže ili preko Stanišinaca može biti privlačan za planinarske pohode, a zbog svoje dobre povezanosti asfaltnim putem i za izlete automobilima.
Sam lokalitet Mitrovo Polje blago se uzdiže prema severu uz masiv vrhova, na čijoj se jednoj zaravni nalazi objekat hotela Cvetna dolina okružen prostranim, blago ustalasanim livadama što u zimskom periodu stvara mogućnost za zimske sportove sankanje i rekreativno skijanje za decu i početnike na stazama dužine oko 300 metara. Čitav ovaj teren u letnjem periodu prekriven je bujnom travom i planinskim cvećem pa je od posetilaca dobio prikladan i odgovarajući naziv Cvetna dolina.
U samom Mitrovom polju i njegovoj neposrednoj okolini ogromnim angažovanjem Pokreta gorana sedamdesetih i osamdesetih godina prošlog veka podignuti su značajni kompleksi borove šume što stvara izuzetan i prijatan odmor za oči, mogućnost izleta, izbora hladovine, a čitav lokalitet ispunjava prijatnim karakterističnim mirisom borove šume.
Prostor Mitrovog Polja svojom ekspozicijom okrenut je prema istoku, jugoistoku i jugu što omogućava dobru osunčanost u toku čitavog dana što je naravno posebno značajna pogodnost u korišćenju ovog lokaliteta u razvoju turizma posebno mogućnosti sunčanja i kupanja u rekama i bazenu u sklopu dečjeg odmarališta i mikroakumulacije izgrađene na Zagrži kod objekta koji trenutno pripada Mup-u Srbije.
Mitrovo Polje ima modificiranu umereno-kontinentalnu klimu što je u funkciji reljefa. Nalazi se na nadmorskoj visini od 650 do 730m, a oivičeno je masivima Goča, Željina i Kopaonika, te se oseća povoljan uticaj planinske klime. Srednja godišnja temperatura kreće se između 9 i 10º. Temperaturu vazduha veću od 25º ima 64 do 66 dana u toku godine što pruža pogodnost za sunčanje, kupanje i druge sportove na vodi.
Značajna specifičnost ovog područja je činjenica da se Željin kao visoki masiv diže gotovo neposredno od Mitrovog polja te već od visine od 1000m pa do vrha 1785m ima sve karakteristike planinske klime koja, kao što rekosmo, utiče i donekle modificira klimu Mitrovog polja, a s druge strane stvara vrlo atraktivnu sliku u kontrastu između zelenih i cvetnih livada u Mitrovom polju i snegom na vrhovima Željina koji se nekada javljaju već u septembru mesecu.
Na ovom području zaklonjenom sa svih strana planinskim masivima ne duvaju vetrovi jačeg intenziteta. Pre bi se reklo da je u najvećim delu godine posebno proleću, letu i jeseni vrlo karakteristično periodično dnevno strujanje vazduha u toku dana iz doline prema visovima, a uveče sa visova prema dolini. Značajniji vetrovi su severozapadni koji ima nešto veću brzinu kretanja i zapadni koji je nešto blaži u intenzitetu, ali dugotrajniji. Kretanje vazdušnih masa ide dolinom tokova reka Zagrže i Rasine.
U zimskom periodu godine oko 40 dana je sa snežnim pokrivačem debljine oko 10 cm, a oko 18 dana godišnje ima snežni prekrivač deblji od 30cm, i to u drugoj polovini januara i tokom februara meseca. Ova klimatska pogodnost koristi se i može se koristiti uz odgovarajuće uređenje staza za sankanje i skijanje. Uopšteno govoreći i u letnjem i u zimskom periodu klimatske karakteristike ovog lokaliteta su vrlo povoljne sa zdravstveno rekreativnog aspekta.
Leti zbog dosta sunca čistoga planinskog vazduha i povoljne temperature, a zimi zbog relativno malog broja mraznih dana i prilično dugotrajnog snežnog pokrivača.
Kroz lokalitet protiču dva rečna toka - Rasina čije je izvorište na Željinu i Zagrža čije je izvorište na južnim obroncima Goča. I jedna i druga reka primaju sa obe srane veći broj manjih rečica i potoka.
Posebno su značajne pritoke Rasine i to: Strnička reka, Petrica, Seočanski potok, Zova i Velika reka koje izviru često u vidu velikih vrela što može biti vrlo atraktivno za izletnički turizam. Ove pritoke su relativno bogate vodom naročito u zimskom periodu za vreme otapanja snegova na Željinu. Bogate su ribom i to: pastrmkom potočarom, krkušom, klenom i platirom te mogu biti značajan potencijal u razvoju ribolovnog turizma.
Na nekim od ovih reka nalaze se još očuvane i u funkciji vodenice i valjalice, te njihov značaj u valorizaciji turističkih pogodnosti ovog lokaliteta ne bi trebalo zapostavljati.
Svakako značajne objekte na Rasini predstavljaju i postojeći ribnjaci u kojima se uzgaja kalifornijska pastrmka, dobrog kvaliteta čija je proizvodnja, a naravno i potražnja, iz godine u godinu sve veća. I sam lokalitet Mirovog polja i njegova najbliža okolina obiluju izvorima koji često puta kao vrela izlaze na površinu zemlje, kvalitet vode je izvrstan, voda je čista i na izvorima i duž tokova ovih pomenutih reka sa svim osobinama očuvane prirode.
Na desnoj obali Rasine, u samom lokalitetu Mitrovog Polja otkrivena je termomineralna voda Devojački izvor gde su pre desetak godina vršeni geološki radovi tj. bušenje do dubine od 320 metara. Izvor je kapaciteta od oko 10 l/sec prosečne temperature oko 23Sº koja se već koristi za punjenje bazena u kompleksu dečjeg letovališta, a u planu je izgradnja bazena za kupanje olimpijskih razmera na levoj strani Rasine preko puta pomenutog izvora. Temperatura vode i velika osunčanost u jeku turističke sezone tokom jula i avgusta, sa dosta visokim dnevnim temperaturama, dalo bi izuzetno značajnu pogodnost za razvoj turizma na ovom prostoru jer je poznato da bez kupanja i sunčanja nema ni pravog odmora a ni dužeg zadržavanja turista.
Postojeća mikroakumulacija na Zagrži u blizini paviljona za obuku Mup-a i njeno čišćenje od mulja i klasičnog materijala omogućilo bi veće korišćenje ovog objekta za kupanje što se može postići izgradnjom manjih brana uzvodno od objekta gde bi se vršilo deponovanje pokretnog materijala, ili izgradnja novih zagrta nizvodno od ovog objekta što bi ne samo plemenilo i obogatilo pejzaž već bi otvorilo mogućnost i za sportski ribolov i neke sportove na vodi koji na postojećim vodnim objektima ne bi mogli da se upražnjavaju.
Biljni i životinjski svet
Biljni i životinjsi svet čitavog ovog područja je vrlo bogat i raznovrstan, što značajno podiže zdravstveno rekreativnu pogodnost ovog područja a ništa manje nisu ni estetsko dekorativne pejzažne vrednosti ovog lokaliteta. Samo Mitrovo Polje je puno pašnjaka i cvetnih livada, a okolni visovi i planine su pod šumom. Već smo istakli da je posle akcija Pokreta gorana, vrlo rasprostranjen bor (na više stotina hektara), dok je Željin i padine Goča pod listopadnom šumom u kojoj dominira bukva, hrast, javor, glog, jova i vrba uglavnom pored vodenih tokova.
Okolina Mitrovog polja je bogata šumskim biljnim plodovima: jagodama, kupinama, borovnicom, malinama, pečurkama i lekovitim biljem. Meštani okolnih sela beru ove plodove kako za prodaju (organizovani otkup) tako i kao ponudu gostima, što bi se pravilnim usmeravanjem moglo još više koristiti. Ova pogodnost mogla bi biti vrlo atraktivna zabava i rekreacija gostiju jer se pojava ovih plodova može pratiti tokom više meseci obzirom na razlike u vegetaciji koje proizilaze iz orografije terena - ranije sazrevaju u nižim a kasnije u višim predelima.
Životinjski svet je dosta bogat i sreću se zec, srna, lisica, vuk, divlja svinja i mnoge ptice, što može biti osnova i za razvoj lovnog turizma. Bogatstvo ribama u rekama i njihovim pritokama je i realnost i mogućnost intezivnijeg razvoja sportskog ribolova, i sadržaj boravka turista u ovom lokalitetu. Posebno je ovo značajno sa aspekta lovnog i ribolovnog turizma i izletničkog turizma.
Kulturno - istorijski motivi značajni za razvoj turizma
Mitrovo Polje ima i drugi naziv - Čolovo ili Čolino polje, po predanju vezanom za Mitra Čolića koji je živeo u osamnaestom i početkom devetnaestog veka. Međutim, to bi se moglo vezati i za kult Boga Mitre, solarnog božanstva čiji se kult rasprostirao i do ovih krajeva, dokle su se u starome veku prostirale tračke kulture i mešale sa Ilirskim. U Župi je inače dosta lirskih, keltskih, tračkih i rimskih kultnih toponima pa se i mogućnost kultnog karaktera ovom toponimu ne bi trebao zanemariti. Moramo priznati da su ovo samo nagađanja jer se ne raspolaže nikakvim pisanim niti drugim materijalnim činjenicama do istine da je Župa područje na kome su se u prošlosti mešale kulture gore pomenutih naroda.
Značajni spomenici srednjevekovne sakralne arhitekture u neposrednoj blizini ovog lokaliteta na području Župe su: Milentija, sa crkvom posvećenom Svetom Stefanu u dolini Bašićke reke na oko 15km jugoistočno od Mitrovog polja, Drenča - posvećena Vavedenju Presvete Bogorodice na 26km od Mitrovog polja u blizini Aleksandrovca i Rudenice - crkva posvećena Svetom Iliji na 33km od Mitrovog polja. Svi ovi manastiri: Milentija, Drenča i Rudenice pripadaju tipu građevina moravske arhitekture i značajni su spomenici naše kulturne baštine u nacionalnim razmerama. Naravno, neizostavno je pomenuti manastir Sv. Kozme i Damjana u Plešu koji je od Mitrovog Polja udaljen oko 5 km i koji je izgrađen 2003. godine. Svi ovi objekti imaju vrlo lepu i karakterističnu kamenu plastiku među kojima se ističu rozete Milentije i Rudenice i kamena plastika na prozorskim delovima manastira Drenča. Svi su ovi objekti pod zaštitom države, a Rudenica i Pleš su aktivni manastiri sa lepim, prostranim konacima sa mogućnošću smeštaja manjeg broja turista.
Od značaja su još i ostaci crkve Svetoga Stefana u Laćisledu neposredno pored puta Aleksandrovac - Kruševac čiji su temelji restaurirani, potom crkva brvnara posvećena Svetom Romanu u Manastiraku kod D. Stupnja poznata po predanju kao grobna crkva koju ju je podigao Miloš Obilić svojoj majci Grozdani. Lepi i atraktivni objekti su još i kožetinska crkva podignuta 1803/1804 godine sa delom očuvanog vrednog živopisa i neoromaničkim prostranim tornjem kao i crkva Svetoga Petra i Pavla u Ploči verovatno iz 17. veka građena u nacionalnom stilu.
Najznačajnija gradska utvrda je Koznik, srednjevekovni grad u narodu još poznat kao Jerinin grad na 10 km jugoistočno od Mitrovog Polja, ali teško pristupačan jer se nalazi na 922 metra nadmorske visine. No za izvesne kategorije turista ovaj objekat mogao bi biti vrlo značajna turistička mogućnost izleta i logorovanja obzirom da se u podgrađu nalazi vrlo snažan izvor vrlo pitke vode. Sam objekat kao fortifikacija ima visoko mesto u našoj nacionalnoj kulturnoj baštini i dosta je dobro očuvan.
Svakako da postojeći objekti folklorne arhitekture i u ataru samog Mitrovog polja i šire u regionu Župe imaju izuzetan značaj u valorizaciji turističke pogodnosti ovog prostora. Na najužem području u jezgru naselja omeđenom raskrsnicom puteva prema Vrnjačkoj Banji i Aleksandrovcu mogu se sresti bačije i pokretne čobanske kućice /kućeri/ a svojom tipičnošću se ističu staje sa tavanima većih razmera pod čijom je jednom polovinom zatvoren prostor za smeštaj stoke dok drugi istureni deo čini otvoreno potkrovlje. Ima ih rasturenih po čitavom polju duž puta prema Goču.
S druge strane puteva u koncentričnom pojasu oko pomenutog jezgra a na obalama Rasine i Zagrže idući uzvodno sačuvao se veći broj zajedničkih opšte seoskih objekata valjalica i vodenica. Većina ovih objekata narodnog neimarstva ima danas spomeničku vrednost i to po svojoj lokalnoj tipičnosti ali su neki u tako lošem stanju da je najedekvatnije reći u raspadanju te bi bilo vredno učiniti svaki napor da se vodenice zaštite i po mogućstvu uključe u urbanističko rešenje prostora, čime bi se i turistička atraktivnost podigla korišćenjem ovog potencijala.
S obzirom na malobrojnost objekata, na njihovu buduću funkciju u urbanizovanom prostoru bilo bi dobro ove folklorne spomenike bar delimično otkupiti i opremiti kao dva zasebna ruralna kompleksa.
Nema sumnje da objekti koji koriste vodeni pogon moraju ostati uz reke na lokacijama na kojima su danas posebno vodenice na desnoj obali Rasine u blizini dečjeg odmarališta čiji su vlasnici Miljko i Mileta Crnoglavac /jedna vodenica i dve valjaonice, sve u stanju raspadanja/, ali sa mogućnošću dovođenja u stanje od interesa i za funkciju kao i za korišćenje u turističke svrhe.
Nema potrebe isticati da bi bačije sa pratećim objektima vodenice i valjalice trebale da ostanu u svojoj prvobitnoj funkciji, sada prvenstveno za potrebe turističke privrede i turista. U sezoni bi se ispred bačije prodavao ovčji sir i kiselo mleko, ispred vodenice kačamak i proja od ujma, ispred valjalice suveniri od valjanog sukna i sl.
Ostali objekti folklorne arhitekturena Zagržina širem području Mitrovog Polja mogli bi vremenom da se adaptiraju za smeštaj gostiju i na taj način sačuvaju odgovarajući milje za zaštićene spomenike.
Dva ruralna ambijenta u Mitrovom Polju i kompleksi zaštićenih poljana u Župi tj. u vinogorju kojih ima desetak očuvanih činili bi osnovu i skladnu celinu za budući župski etno park čiju realizaciju više zaista ne bi trebalo odgađati.
Kad je već reč o poljanama izleti u njima predstavljali bi izuzetan i atraktivan doživljaj koji se samo može u Župi doživeti obzirom na specifičnost ovih sasvim osobenih jedinstvenih ruralnih naselja karakterističnih samo za Župu. Smeštene u centru vinogorja u krugu prečnika 6 – 7km oko Aleksandrovca, uvek usred vinograda sa podrumima često i iz XVIII veka originalne i raznovrsne arhitekture, predstavljaju bisere na turističkoj karti Župe. Međutim pristupi ovim objektima su najčešće vrlo nefunkcionalni, a o njima niko za sada ne brine i ako su nešto izuzetno i značajno u našoj kulturnoj baštini te su zasada prepuštene same sebi, dakle uglavnom propadanju.
Saobraćajna povezanost
Mitrovo Polje je dobro povezano asfaltnim putevima sa dolinom Morave i Rasine a izgradnjom puta od Koznice prema Joštaničkoj Banji dobilo je asfaltnu vezu i sa J. Banjom tj. Kopaonikom i dolinom Ibra.
Navodimo neke relacije:
M. Polje – Aleksandrovac /22km/
Kruševac – /54km/
Pojate /74km/
Paraćin /86km/
M. Polje –V.Banja /22km/
Trstenik /32km/
Kraljevo /45km/
Čačak /82km/
M. Polje-Kraljevo-Kragujevac /90km/
M. Polje-Brus /22km/
Razbojna /39km/
Blace /53km/
Prokuplje /69km/
Niš /82km/
Leskovac /102km/
M. Polje-Grčak-J. Banja /32km/
Kopaonik /56km/
Ušće /52km/
Studenica /63km/
Raška /49km/
Novi Pazar /70km/
M. Polje – Beljoljin /66km/
Priština /141km/
M. Polje – Beograd /225km/
Iz ovoga proizilazi da je položaj M. Polje u odnosu na ove pravce i centre vrlo povoljan, čemu posebno doprinose solidni asfaltni putevi, tako da se automobilima može pri normalnoj vožnji za oko pola sata stići u M. Polje iz Aleksandrovca, Brusa, V. Banje, Trstenika. Za oko sat vožnje može se stići iz Čačka i Kraljeva, Kruševca, Prokuplja, Kopaonika i Raške. Za oko sat i po do dva od Paraćina, Niša i Leskovca, Kragujevca i N. Pazara, a za dva i po do tri sata iz Beograda.
