fbpx

Vinogradarsko nasleđe Župe - POLJANA LUKAREVINA

Vinogradarsko nasleđe Župe - POLJANA LUKAREVINA

Kompleks vinogradarskih podruma za preradu grožđa i čuvanje vina, i povremeno naselje za vreme rada u vinogradima. Nalazi se u Aleksandrovačkoj župi, udaljena 4 km kolskim putem severozapadno od Aleksandrovca.

U podnožju planina Kopaonika i Željina, u Aleksandrovačkoj župi sa blago zatalasanim terenom i sunčanim brežuljcima, više vekova se gaji vinova loza. Vinogradarstvo je jedna od glavnih privrednih grana i danas, kao i u susednoj Kruševačkoj župi.

Podizanje sezonskih privredno-stambenih zgrada i naselja u središtu obradivih površina ili blizu pašnjaka, bilo je uobičajeno u mnogim krajevima, naročito na mestima udaljenim od stalnog naselja — sela. Zato, kao i zbog iskustvom stečenog saznanja da je za preradu grožđa i čuvanje vina najpogodnije imati posebnu zgradu, nastale su i poljane. Tako ih nazivaju jer su to zgrade u polju, osobito za brđane. Poljane su karakteristične za Aleksandrovačku župu; čine ih grupe zgrada, podruma, bez okućnica. Sačuvana su dvadeset četiri takva naselja, sada već sa delimično izmenjenom funkcijom, pa i izgledom. Neki se tu stalno nastanjuju, podižu se nove zgrade — kuće, deo vinograda se pretvara u površine druge namene.

Prema nekim dokumentima, poljane su postojale već u srednjem veku, a u legendama se govori da su pripadale manastirima, knezu Lazaru, kneginji Milici i drugim velikašima. U razdoblju turske okupacije vinogradarstvo je opadalo, pa je, verovatno, i poljana bilo manje i sa malim brojem podruma. Vinogradarstvo u Srbiji se izuzetno brzo obnavlja posle 1833, a istovremeno se grade i novi podrumi u poljanama.

poljane 1

Lukarevina je jedna od najmanjih poljana. U njoj se nalazi dvadeset sedam podruma sagrađenih od polovine XIX do početka XX veka. Bilo je poljana sa trista i više podruma. Zgrade su različitog izgleda i veličine, građene od kamena i čatme ili samo od kamena. Neke zgrade imaju kameni podrum u prizemlju ili delom ukopan u stranu i sprat od čatme, sa doksatom ili bez njega. Druge su prizemne, građene od kamena. Krovovi su niski, stariji pokriveni ćeramidom a noviji crepom. U prošlosti, sve do prvih decenija našeg veka, bilo je podruma građenih od brvana i kamena sa krovnim pokrivačem od vinove loze. Podrume su, u ovoj kao i u drugim poljanama, gradili majstori iz Crne Trave i okoline Vlasotinaca. Zato po graditeljskim odlikama imaju mnoga obeležja južnomoravske narodne arhitekture i poznate kuće moravke.

Autor: Jovan Janićijević

Podeli ovu vest

20/11/2024 0 comment

Gornjačka klisura je prirodna lepota koju je izrezbarila reka Mlava prodirući kroz Homoljske planine. Predstavlja i jedini prolaz kroz planinski ...

29/09/2024 0 comment

Istorija svakog iole pristojnog mesta umnogome se ljuljuška na brojnim legendama. Tako je i sa ovim mestom ušuškanim na obroncima Goča i u dolinama ...

19/11/2024 0 comment

Selo Rudno je prekrasno majusno selo i prirodna lepotica centralne Srbije, na nadmorskoj visini od 1100 metara, smeštena na 15 km dugoj planini ...

12/11/2024 0 comment

Predivan pogled i očuvana priroda učiniće da vam ipresivan prizor sa vidikovaca na Tari ostane duboko u sećanju. Jedan od takvih je vidikovac ...

22/11/2024 0 comment

Od danas, 21. novembra pa sve do 8 decembra Skijališta Srbije odobravaju popust od 10% na cene ski karata preko web prodavnice! Skijališta Srbije ...

22/11/2024 0 comment

Bobija je planina u Zapadnoj Srbiji u predelu pod nazivom Azbukovica, nalazi se između desne obale Drine, Sokolskih planina, Jablanika, Medvednika i ...

O Portalu

Portal koji promoviše Srbiju i njene vrednosti. Sve na jednom mestu, priča o Srbiji koju volimo, njenoj tradiciji, lepotama, ljudima i događajima.

Najnovije vesti