U pešterskom delu Srbije prepliću se kulturni slojevi Vizantijskog, Srpskog sredonjovekovnog i Osmanskog carstva. Viševekovna vladavina Turaka ostavila je snažan pečat na ovom podneblju, što se ogleda u gastronomiji koja je oblikovana na nasleđu islamske kulture. Kada su se na nju nadovezale prirodne odlike ovog izrazito planinskog kraja - pre svega Golije i Pešterske visoravni – nastala je jedna negovana „bašta“ gorštačkih i orijentalno - hedonističkih ukusa.Visoravan obično podrazumeva jednoličnemprizore, ali pejsaži Pešterske visoravni su sve osim jednolikih. Na sve strane prostire se pogled na vrhove okolnih planina, a polja presecaju krivudave rečice i mnoge ponornice. Nalazi se na prosečnoj nadmorskoj visini od oko 1000 metara, a zbog oštre klime često se poredi sa Sibirom i Tibetom.
Sjenica ima dugu tradiciju pripreme domaćih pita-koturača, koje uz obavezni fil sa sirom, mogu da se pravi i uz dodatak zelja ili spanaća. Tradicionalno se i ove godine održava manifestacija "DANI SJENIČKE PITE" pa će tako od 21.jula centar grada biti jedna velika trpeza, gde se očekuje da vredne domaćice izlože nekoliko stotina raznih pita, Ovakve pite su pravile njihove majke i tu tradiciju mogu da sačuvaju samo ako neguju staru recepturu, pa je zato ovaj događaj od velike etno, gastronomske i turističke važnosti.
U mnoštvu načina, evo recepta za jednu od čuvenih pita iz Sjenice - koturača.
Potrebno je:
za testo:
700 g brašna tip 400
420 ml tople vode
ravna kašičica soli
za fil:
3-4 veze zelja
150 g sjeničkog punomasnog sira
150 g sjeničkog polumasnog sira
150 g sitnog sjeničkog sira
250 ml sjeničkog kiselog mleka
4 jaja
oko 50-100 ml ulja
Testo umesiti sa topolom vodom, napraviti dve jufke i ostaviti nauljene da "odmore" oko 30 min. Nakon toga, na sto staviti čaršaf, pospite ga brašnom, lopticu testa stavite na sredinu, a onda polako prema ivici počnite rukama da razvlačite testo sve dok ne dobijete tanku koru. Opkrojite višak testa oko stola, stavite nadev, a zatim pomoću čaršafa urolajte koru. U tepsiju položite koru u krug, zatim prelijte uljem i pecite u zagrejanoj rerni oko 30 min dok pita ne porumeni. Služiti uz sjeničko kiselo mleko.
